„Wspomnienia” Jeana Monneta w tłumaczeniu Waldemara Kuczyńskiego to lektura potrzebna dziennikarzom, którzy chcą zrozumieć, co dzisiaj dzieje się w Europie.

Wbrew nadziejom jednego z ojców Unii Europejskiej, powołanie Wspólnot Europejskich nie zapobiegło wprawdzie konfliktom – również zbrojnym - w naszym rejonie świata, ale dało szansę na stworzenie cywilizowanych reguł walki o realizację narodowych interesów. Trudno też jednoznacznie powiedzieć, że ponadpaństwowe organy władzy, w których Monnet pokładał wiele nadziei, spełniają swoje zadanie. Czy ich usytuowanie „na skrzyżowaniu suwerenności narodowych” - jak chciał Monnet - udało się zrealizować. Ale żadne oceny dzisiejszego kształtu instytucji europejskich nie powinny wpłynąć na odbiór książki, która pokazuje kilka ważnych i ponadczasowych prawd.

Na początek coś, co z punktu widzenia dziennikarzy mogłoby się wydawać oczywiste – słowa mogą łączyć albo dzielić. Gdy rodziły się instytucje europejskie, to właśnie słowa - określane przez autora jako „gramatyczne pola, na których toczyły się batalie” wcześniej niż administracja i politycy decydowały o tym, co mogło a co nie mogło zostać wprowadzone w życie.

Jean Monnet wielokrotnie wspomina o tym, jakie znacznie miała opinia publiczna i współpraca z dziennikarzami. Pisze o standardach, w tym również o nieoficjalnych spotkaniach, podczas których sondował wiele rewolucyjnych rozwiązań, słuchał opinii. Jakże to podejście jest dalekie od dzisiejszych zbiurokratyzowanych służb prasowych.

Interesujące jest również, jak Monnet ocenia polityków zarówno francuskich,jak i pozostałych adwersarzy. Nie jest bezkrytyczny wobec nikogo, ale nawet kiedy pisze o konkurentach potrafi docenić dobre pomysły i szerokie horyzonty. Pisze o tym, czym grozi zdobycie zbyt dużej władzy i podkreśla, że sam zawsze koncentrował się na jednym zadaniu.

Rzadko autor pozwala sobie na zupełnie osobiste refleksje, można z nich wyczytać wielkie przywiązanie do rodzinnego Cognac i ogromną odpowiedzialność za rodzinny biznes. Często też wspomina o narodowych interesach poszczególnych krajów. Wyraźnie zaznacza, że działalność publiczna w pełni go pochłaniała. En passant – między akapitem o New Deal a informacją o łączeniu wysiłku militarnego Francji i Wielkiej Brytanii dowiadujemy się np., jak ma na imię druga córka Monneta.

Szczególne uznanie należy się także polskiemu tłumaczowi – Waldemarowi Kuczyńskiemu, który oddał styl i sposób narracji oraz dodał obszerne przypisy. W tym kontekście można wybaczyć nawet drobne i naprawdę nieliczne potknięcia redaktorskie.

Wolumin opatrzony solidnymi przypisami, indeksem i panteonem wybitnych Europejczyków jest pozycją, którą warto przeczytać i zachować w podręcznej biblioteczce.
Dorota Bogucka

Jean Monnet „Wspomnienia”, tłumaczenie Waldemar Kuczyński, Wydawnictwo Poltext, s. 622

Odsłon: 27 | Komentarzy: 0 | Udostępnij: