26 marca o 19.30 w sali teatralnej przy Kościele Wszystkich Świętych na Placu Grzybowskim odbędzie się koncert poezji Jerzego Kozarzewskiego w interpretacji Klaudii Kwaśny i Marcina Kwaśnego z muzyką Patryka Góreckiego. Rezerwacja biletów, tel. 501-150-379.

Biografia poety, żołnierza, męża i ojca została w tym spektaklu opowiedziana poprzez jego wiersze. Począwszy od szczęśliwego dzieciństwa i młodości, poprzez walkę zbrojną, Powstanie Warszawskie i wojenną tułaczkę, osadzenie w komunistycznym więzieniu oraz rozkwit talentu poetyckiego i popularyzację twórczości w latach dziewięćdziesiątych.

Żołnierz i poeta

Jerzy Kozarzewski urodził się 21 października 1913 r. w Trawnikach, w rodzinie inteligenckiej. Był prawnukiem Cypriana Kamila Norwida.  Służbę wojskową odbył w 5. Pułku Strzelców Podhalańskich. W sierpniu 1939 r. został wcielony do 43 Pułku Strzelców Kresowych w Równem. Klęska wrześniowa była dla Jerzego Kozarzewskiego katastrofą osobistą. Właśnie wtedy zaczął pisać utwory poetyckie. Działalność konspiracyjną prowadził w Krakowie, gdzie był szefem Okręgu Krakowskiego. Wspólnie z poślubioną w 1943 r. żoną Magdaleną walczył w Powstaniu Warszawskim. Po klęsce Powstania Jerzy Kozarzewski znalazł się w obozie śmierci, najpierw w Oświęcimiu, potem w Mauthausen. Magdalena Kozarzewska szukała męża, pisząc do 120 obozów. Z jednego z nich dostała informację, że Jerzy żyje. Do Polski Kozarzewski wrócił jako emisariusz z zadaniem utworzenia drogi łączności między krajem a ośrodkiem emigracyjnym. Jako emisariusz NSZ na kraj przecierał szlak przerzutowy i kurierski przez Regensburg-Pilzno-Pragę-Cieszyn-Dziedzice, zwany „Drogą Konrada”. „Konrad” stał się jego pseudonimem organizacyjnym. W październiku 1945 został aresztowany i w pokazowym procesie skazany na śmierć. Magdalena Kozarzewska zwróciła się do poety Juliana Tuwima z prośbą o interwencję. List Tuwima do Bieruta, który jest elementem projektu, bo znajdzie się w programie koncertu, odniósł skutek. Karę śmierci zamieniono Jerzemu Kozarzewskiemu na 10 lat więzienia.

Kozarzewski był osadzony w Warszawie, Wronkach, Rawiczu i w obozie pracy w Piechcinie koło Inowrocławia. W więzieniu nie mógł pisać, więc wiersze notował w pamięci. Jako poeta Jerzy Kozarzewski zaistniał w latach 60-tych, a w latach 90-tych zaczęto wydawać jego wiersze. W Nysie, gdzie zamieszkał współtworzył obecną Państwową Szkołę Muzyczną. Od Prezydenta RP otrzymał Order Odrodzenia Polski. Zmarł 1 lutego 1996 r.

Filmowo i rodzinne

Wyklęci doczekali się w ostatnich latach dwóch pełnometrażowych filmów fabularnych, oba przypomni 1 marca Telewizja Polska. W TVP 1 będzie można zobaczyć „Historię Roja” Jerzego Zalewskiego, a TVP Historia film „Wyklęty” w reżyserii Konrada Łęckiego, wyprodukowany w 2017 r. przez Fundację Między Słowami.

Tradycyjnie też w wielu polskich miastach odbędą się Biegi Tropem Wilczym. Warszawiacy i goście spoza stolicy pobiegną 6 marca w Forcie Bema. Impreza ma charakter rodzinnego pikniku, gdzie przy okazji można także wzbogacić wiedzę.

Dorota Bogucka Fotografia Jerzego Kozarzewskiego z 1945 r. pochodzi ze zbiorów rodzinnych PP. Kozarzewskich, udostępnione dzięki uprzejmości krewnych Jerzego Kozarzewskiego.